Εξειδικευμένες μορφές ορχήστρας είναι:
Είναι προφανές ότι τα όρια μεταξύ των διαφόρων τύπων ορχήστρας είναι ασαφή και παρουσιάζονται πολλές επικαλύψεις.
Τα Όργανα της Ορχήστρας
Καταρχήν, μουσικά όργανα μπορούν να θεωρηθούν όλες οι τεχνικές κατασκευές που παράγουν ήχο. Είναι ευνόητο όμως ότι μόνο ορισμένες από αυτές τις κατασκευές μπορούν να ενταχθούν σε μία ορχήστρα, εφόσον πληρούν διάφορες προϋποθέσεις σταθερότητας και ποιότητας, αλλά και ιδιομορφίας ήχου. 'Οπως έχει προαναφερθεί, εδώ καταπιανόμαστε αποκλειστικά με τα όργανα της συμφωνικής ορχήστρας, όπως αυτή διαμορφώθηκε από την Αναγέννηση μέχρι τα μέσα του 20ου αιώνα.
Στην επιστήμη της μουσικολογίας διαχωρίζονται τα μουσικά όργανα, ανάλογα με τον τρόπο που παράγουν τον ήχο, σε ιδιόφωνα, μεμβρανόφωνα, χορδόφωνα, αερόφωνα και ηλεκτρόφωνα. Στη μουσική πρακτική έχει επικρατήσει όμως για τα όργανα της ορχήστρας μία διαφορετική κατάταξη, η οποία δεν είναι και ακριβής:
Διάταξη των Οργάνων
Η λεγόμενη κλασική διάταξη των οργάνων της ορχήστρας στη σκηνή διαμορφώθηκε κατά το 18ο αιώνα (Ράιχαρντ, 1775). Από το 1945 (Στοκόβσκι) ακολουθείται συχνά η λεγόμενη αμερικάνικη διάταξη που είναι μία παραλλαγή της κλασικής. Συχνά επιλέγονται βέβαια και άλλες διατάξεις, ανάλογα με την ακουστική της αίθουσας και τις ιδιομορφίες των έργων.
Η ορχήστρα της όπερας είναι εγκαταστημένη στο χώρο μεταξύ της σκηνής και της πλατείας, συχνά κατά ένα μέρος της σε υπόστεγο κάτω από τη σκηνή. Με κατάλληλο συρόμενο σκέπασμα πετυχαίνεται δε ένας έλεγχος του ήχου.
- Ως προς τη συγκρότησή της: Η ορχήστρα δωματίου (
, ), δηλαδή μία ορχήστρα, εγχόρδων ή πνευστών ή και συνδυασμός τους, η οποία μπορεί να πάρει θέση σε μία μικρή αίθουσα (camerata), η ορχήστρα πνευστών και κρουστών που εκτελεί κυρίως ρυθμικά κομμάτια, συχνότερα δε εμβατήρια (), η ορχήστρα τζάζ με ευρεία ή περιορισμένη συγκρότηση (big band, bebop, ) κ.ά. - Ως προς τον προορισμό της: Η ορχήστρα για όπερα (), η εκκλησιαστική ορχήστρα (), η ορχήστρα ποικίλης μουσικής (συνήθως σε ραδιοφωνικούς/τηλεοπτικούς σταθμούς, ), η ορχήστρα για χορό () κ.ά.
Είναι προφανές ότι τα όρια μεταξύ των διαφόρων τύπων ορχήστρας είναι ασαφή και παρουσιάζονται πολλές επικαλύψεις.Τα Όργανα της Ορχήστρας
Καταρχήν, μουσικά όργανα μπορούν να θεωρηθούν όλες οι τεχνικές κατασκευές που παράγουν ήχο. Είναι ευνόητο όμως ότι μόνο ορισμένες από αυτές τις κατασκευές μπορούν να ενταχθούν σε μία ορχήστρα, εφόσον πληρούν διάφορες προϋποθέσεις σταθερότητας και ποιότητας, αλλά και ιδιομορφίας ήχου. 'Οπως έχει προαναφερθεί, εδώ καταπιανόμαστε αποκλειστικά με τα όργανα της συμφωνικής ορχήστρας, όπως αυτή διαμορφώθηκε από την Αναγέννηση μέχρι τα μέσα του 20ου αιώνα.
Στην επιστήμη της μουσικολογίας διαχωρίζονται τα μουσικά όργανα, ανάλογα με τον τρόπο που παράγουν τον ήχο, σε ιδιόφωνα, μεμβρανόφωνα, χορδόφωνα, αερόφωνα και ηλεκτρόφωνα. Στη μουσική πρακτική έχει επικρατήσει όμως για τα όργανα της ορχήστρας μία διαφορετική κατάταξη, η οποία δεν είναι και ακριβής:
- Τα έγχορδα όργανα (, Πρώτη συμφωνία, Μπραμς)
- Τα ξύλινα πνευστά (, Κοντσέρτο για τσέλο, Κουκουναράς)
- Τα χάλκινα πνευστά (, Αγγλική Σουΐτα)
- Τα κρουστά όργανα (, Ιεροτελεστία, Στραβίνσκυ)
Διάταξη των Οργάνων
Η λεγόμενη κλασική διάταξη των οργάνων της ορχήστρας στη σκηνή διαμορφώθηκε κατά το 18ο αιώνα (Ράιχαρντ, 1775). Από το 1945 (Στοκόβσκι) ακολουθείται συχνά η λεγόμενη αμερικάνικη διάταξη που είναι μία παραλλαγή της κλασικής. Συχνά επιλέγονται βέβαια και άλλες διατάξεις, ανάλογα με την ακουστική της αίθουσας και τις ιδιομορφίες των έργων.
 |  |
Η ορχήστρα της όπερας είναι εγκαταστημένη στο χώρο μεταξύ της σκηνής και της πλατείας, συχνά κατά ένα μέρος της σε υπόστεγο κάτω από τη σκηνή. Με κατάλληλο συρόμενο σκέπασμα πετυχαίνεται δε ένας έλεγχος του ήχου.
