ΤΕΧΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Το σώμα (σκάφος) του βιολιού αποτελείται από δύο κυρτές επιφάνειες, τη ράχη που κατασκευάζεται από σκληρό ξύλο (σφεντάμι) και το καπάκι (αρμονική τράπεζα) που κατασκευάζεται από μαλακό ξύλο (πεύκο ή έλατο). Η κυρτότητα των επιφανειών δεν προκύπτει με μηχανικό τρόπο, αλλά δημιουργείται με κατάλληλη κοπή από το σώμα της πρώτης ύλης.

Το μπράτσο του βιολιού κατασκευάζεται από σφεντάμι και καταλήγει στον κοχλία, στον οποίο ανοίγονται τρύπες για να τοποθετηθούν τα κλειδιά. Επάνω στο μπράτσο κολλιέται η γλώσσα από έβενο ή ροδόξυλο. Από το ίδιο υλικό είναι και ο χορδοστάτης, στον οποίο στηρίζονται οι χορδές.

Ανάμεσα στη γλώσσα και το χορδοστάτη βρίσκεται ο καβαλάρης, ο οποίος στηρίζεται σε δύο ποδαράκια και έχει προορισμό να μεταφέρει τις ταλαντώσεις των χορδών στο καπάκι, το οποίο με τη σειρά του τις μεταφέρει στην κοιλότητα του σκάφους. Πάνω στο καπάκι, στην άκρη του χορδοστάτη υπάρχει μία υποδοχή που εξυπηρετεί το κράτημα του βιολιού με το σαγόνι.

σολ , ρε¹ , λα¹ , μι²

Η έκταση ήχων του βιολιού καλύπτει τέσσερις οκτάβες (), από το σολ μέχρι το σολ⁴ (). O γνωστός σε όλους, χαρακτηριστικός συνεχής ήχος του βιολιού δημιουργείται με γλίστρημα του δοξαριού πάνω στις χορδές. Με έλεγχο στην πίεση και την ταχύτητα του δοξαριού, το οποίο λειτουργεί ως προέκταση του ενός χεριού και με κατάλληλες κινήσεις και λαβές των δακτύλων του άλλου χεριού στις χορδές, επηρεάζει ο βιολονίστας κατά την εκτέλεση ενός μουσικού κομματιού:

• τη δυναμική (από molto pianissimo μέχρι molto fortissimo, )
• τους εκφραστικούς χρωματισμούς (π.χ. παθητικά, , τραγουδιστά, , με κέφι, ,
  θριαμβευτικά, , θλιμμένα, )
• και την άρθρωση μεταξύ των φθόγγων, όπως το πηδηχτό (saltato, ), το τονισμένο (marcato, ), το τρεμουλιαστό (tremolo, ), το τσιμπητό (pizzicato, ), τις τρίλιες (trillo, ), τους αρπισμούς (arpeggio, ), με γλύστρημα (glissando, ) κ.ά.

Με το βιολί είναι δυνατόν να εκτελεστούν επίσης διπλοί φθόγγοι () και, με τις απαιτούμενες τεχνικές συνθέσεως, ακόμα και τετραφωνικές μελωδίες, όπως στις σονάτες για βιολί του Μπαχ: .

Το βιολί μπορεί να υπογραμμίσει την παρουσία του ανάμεσα σε άλλα όργανα, ακόμα κι αν αυτά έχουν εκ κατασκευής ισχυρότερο ήχο, όπως στα αποσπάσματα που ακολουθούν, από το Κουιντέτο της Πέστροφας του Σούμπερτ: , και τη σονάτα Regenlied τoυ Μπραμς: . Στη ραψωδία Tzigane του Ραβέλ εκτελεί το βιολί αρπισμούς και πιτσικάτα του αριστερού χεριού, ενώ το όμποε παίζει τη μελωδία ().

Όσο εντυπωσιακοί κι αν είναι όμως οι ήχοι του μεμονωμένου βιολιού, το σύνολο των βιολιών μίας ορχήστρας δίνει ένα διαφορετικό, πλούσιο και γεμάτο ήχο - εδώ παίζουν μόνο τα πρώτα και δεύτερα βιολιά στην πρώτη συμφωνία του Μπραμς ().

Στο έργο Πιτσικάτο Πόλκα των Γιόχαν και Γιόζεφ Στράους παίζουν τα έγχορδα τον τσέχικο ρυθμό της πόλκας μόνο με πιτσικάτο: . Όχι σπάνια απαιτείται από τα βιολιά της ορχήστρας εκτέλεση στα όρια της δεξιοτεχνίας, όπως για παράδειγμα σε διάφορα σημεία της δεύτερης και τρίτης () εισαγωγής Leonore του Μπετόβεν.

To βιολί έχει επίσης συχνά σημαντικό ρόλο σε κομμάτια για Jazz ().

Labels: έγχορδα όργανα

# υποβολή από τον Stelios Frang @ 8:55 PM

---