Το ταμπούρο είναι ένα τύμπανο με δύο επιφάνειες κρούσης. Στην επιφάνεια της κάτω μεμβράνης τεντώνονται χορδές, χορδισμένες κατά διαστήματα πέμπτης. Αυτή η χορδατούρα διεγείρεται με τα κτυπήματα και προκαλεί το χαρακτηριστικό ήχο που γνωρίζουμε κυρίως από τις στρατιωτικές μπάντες (), αλλά και από συμφωνικά έργα (). Το ρυθμικό κτύπημα του ταμπούρου ακούγεται σε έργα για σύνολο με όμποε και φαγκότα των Λουλύ () και Φιλιντόρ ().

Στη συμφωνία αρ. 41 του Μότσαρτ κρατάει το ταμπούρο αποφασιστικά το ρυθμό (, ). Κτυπήματα ταμπούρου χρησιμοποιούνται επίσης σε διάφορα σημεία της εισαγωγής στην όπερα του Ροσίνι, Η κλέφτρα κίσσα (). Το έργο του Με βροντές & αστραπές του Γιόχαν Στράους κλείνει με έντονα κτυπήματα του ταμπούρου, των τυμπάνων και των κυμβάλων ().

Στο Εμβατήριο Ραντέτσκυ, επίσης του Στράους, προφανώς δεν μπορεί να απουσιάζει το ταμπούρο (). Στο Bolero του Ραβέλ κρατάει το ταμπούρο το χαρακτηριστικό ρυθμό της ισπανικής μελωδίας σε όλη τη διάρκεια του κομματιού (). Στο εμβατήριο από το έργο Χώρα της Ελπίδας και του Μεγαλείου του Έλγκαρ δημιουργεί το ταμπούρο ατμόσφαιρα υποδοχής για τις επόμενες μουσικές φράσεις ()

Η γκρανκάσα (grancassa) είναι ένα μεγάλο ταμπούρο, χωρίς χορδατούρα. Χρησιμοποιείται στις μπάντες (), με ή χωρίς ταμπούρα και στη συμφωνική ορχήστρα στα forte και fortissima () και παίζεται συνήθως με μεγαλύτερες μπαγκέτες από αυτές του τυμπάνου (κόπανους, ). Στο έργο Εικόνες από μία έκθεση του Μουσόργκσκυ (ενορχήστρωση Ραβέλ) η γκρανκάσα κρατάει το ρυθμό στο κάρο που σέρνεται από τα βόδια και τα ταμπούρα υποστηρίζουν την ένταση της σκηνής (). Στο ίδιο έργο, κλείνει το τελευταίο μέρος, H μεγάλη πύλη του Κιέβου, με έντονα κτυπήματα της γκρανκάσας, των τυμπάνων και του γκονγκ ().

Η τρίτη συμφωνία του Μάλερ κλείνει με ισχυρά κτυπήματα της γκρανκάσας και στροβιλισμούς των τυμπάνων (). Στο Bolero του Ραβέλ ακούμε το θέμα, πρώτα με τύμπανα () και στη συνέχεια με γκρανκάσα και ταμπούρο (). Στο έργο Ιεροτελεστία της 'Ανοιξης του Στραβίνσκυ εισάγουν δυνατά κτυπήματα των τυμπάνων, της γκρανκάσας και του γκονγκ στο κυρίως θέμα του τρίτου μέρους (). Τα ίδια όργανα δημιουργούν με τα χάλκινα πνευστά μία πολυρρυθμία ().

Στο έργο Οι πλανήτες του Χολστ είναι επίσης έντονα τα κτυπήματα γκρανκάσας, τυμπάνων και άλλων κρουστών, π.χ. στον 'Αρη () και στον Ουρανό (). Κτυπήματα γκρανκάσας με κύμβαλα και άλλα κρουστά ακούγονται και στην 3η συμφωνία του Κ.Κυδωνιάτη (). Τέλος, στο έργο Carmina Burana του Όρφ ξεκινάει η επίκληση της θεάς τύχης, O Fortuna, με κτυπήματα της γκρανκάσας (), ενώ κοντσέρτο για όμποε και ορχήστρα του Σίκελε κλείνει με έντονα κτυπήματα των τυμπάνων και της γκρανκάσας ().

Σε παραδοσιακές κοινωνίες, όπως την ιαπωνική, οι τυμπανισμοί έχουν τελετουργικό χαρακτήρα, π.χ. στο kodo (), και οι τυμπανιστές () εισάγονται στην τεχνική με μύηση θρησκευτικής μορφής (, ). Στη μουσική των Βαλκανίων και της Μ. Ασίας υπάρχει ως μεμβρανόφωνο κρουστό το νταούλι ή νταβούλι ή ταβούλι, το οποίο συχνά ακούγεται με τον ζουρνά () ή και με άλλα όργανα ().

Τα τύμπανα στις διάφορες παραλλαγές τους και τα διάφορα άλλα κρουστά, δεν ήταν δυνατόν να λείπουν από τη μουσική Jazz, την οποία χαρακτηρίζει κατεξοχήν ο ρυθμός (, ). Στα επόμενα συνθέσεις του Τόνυ Γουίλιαμς με τύμπανα (, ). Στη μουσική της Αφρικής και της Λατινικής Αμερικής χρησιμοποιούνται ιδιόμορφες κατασκευές τυμπάνων που συχνά έχουν πολύ παλαιά προέλευση. Τέτοια τύμπανα είναι τα bongos (), τα congas (,) κ.ά.

• B. Bartok: Σονάτα για 2 πιάνα και κρουστά ()
• S. Reich: Τυμπανισμός (), Tehillim, απόσπ. β' () και δ' μέρους ()
  
• J. Macmillan: Κοντσέρτο για κρουστά και ορχήστρα () και για πιάνο και ορχήστρα ()
  
• A.D. Philidor: Εμβατήριο για 4 τύμπανα ()
• R. Strauss: Παιχνίδισμα για πιάνο και ορχήστρα (, )
• Χ. Περπεσσάς: Τύμπανα στη Συμφωνία του Χριστού (, )

Labels: κρουστά όργανα

# υποβολή από τον Stelios Frang @ 10:54 AM

---