19 February 2007
Το βιολοντσέλο I
...
Ιστορικά και Τεχνικά Στοιχεία
Ήχοι, Κλίμακες
Το βιολοντσέλο παίζει μία οκτάβα κάτω από τη βιόλα. Οι τέσσερις χορδές του κουρδίζονται σε αποστάσεις πέμπτης στις νότες:
Η έκταση των ήχων του καλύπτει τέσσερις οκτάβες (
, ), από το ΝΤΟ μέχρι το ντο3. Ανάλογα με το βαθμό επιδεξιότητάς του επηρεάζει ο τσελίστας την άρθρωση μεταξύ των παραγόμενων φθόγγων, όπως στον αρπισμό (arpeggio, ), το γλύστρημα (glissando, ), το τσιμπητό (pizzicato, ), το παίξιμο με το ξύλο του δοξαριού (collegno, ) κ.ά. Στο επόμενο απόσπασμα εκτελείται στο τσέλο ένα κομμάτι που ακούγεται συνήθως από τρομπέτα (). Το βιολοντσέλο έχει ένα γεμάτο ήχο () και γι' αυτό είναι δημοφιλές 
σολιστικό όργανο σε πολλούς συνθέτες. Αλλά και σε δεξιοτεχνικά σόλο το τσέλο δίνει ένα ευέλικτο και γεμάτο ήχο ().
Ο Ντυπόρτ έχει συνθέσει ένα έργο για δύο βιολοντσέλα (). Στο δεύτερο μέρος της 5ης συμφωνίας του Μπετόβεν παίζουν τα βιολοντσέλα με τις βιόλες το κύριο θέμα και παραλλαγές του (, , ). Στο Αυτοκρατορικό βάλς του Γιόχαν Στράους παίζει το τσέλο με την άρπα αρχικά μία γέφυρα και στη συνέχεια επαναλαμβάνει αργά με τα κόρνα το θέμα του βαλς (). Στην εισαγωγή της όπερας του Ροσίνι, ΓουλιέλμοςΤέλλος, παίζουν πέντε τσέλα (). Στό έργο για μπαλέτο Romeo & Julia του Προκόφιεφ εκτελεί το βιολοντσέλο μία μελωδία συνοδευόμενο από τα ξύλινα πνευστά (). Στο Μελαγχολικό βαλς του Όφενμπαχ παίζει το τσέλο με πιάνο (). Στο έργο Δον Κιχότης του Ρίχ. Στράους παίζει το τσέλο ένα σόλο (). Τέλος, το τσέλο γεμίζει με το ζεστό του ήχο και συνθέσεις της σύγχρονης ελληνικής μουσικής (Ξαρχάκος, ).
(Στέλιος Φραγκόπουλος, Stelios Frangopoulos)
Ιστορικά και Τεχνικά Στοιχεία
To βιολοντσέλο είναι το μπάσο όργανο της οικογένειας viola da braccio και δημιουργήθηκε το 16ο αιώνα. Από τις αρχές του 19ου αιώνα εφοδιάστηκε με ακίδα, με την οποία στηρίζεται στο έδαφος, καθώς συγκρατείται ανάμεσα στα πόδια του οργανοπαίκτη. Το μέγεθος του σημερινού βιολοντσέλου καθιέρωσε ο Στραντιβάρι με μήκος σκάφους 75-76 cm και συνολικό ύψος 125 cm.
Ήχοι, Κλίμακες
Το βιολοντσέλο παίζει μία οκτάβα κάτω από τη βιόλα. Οι τέσσερις χορδές του κουρδίζονται σε αποστάσεις πέμπτης στις νότες:
με δοξάρι: ΝΤΟ , ΣΟΛ , ρε , λα .
, ΣΟΛ , ρε , λα .
πιτσικάτο: ΝΤΟ , ΣΟΛ , ρε , λα .
, ΣΟΛ , ρε , λα .Η έκταση των ήχων του καλύπτει τέσσερις οκτάβες (
, ), από το ΝΤΟ μέχρι το ντο3. Ανάλογα με το βαθμό επιδεξιότητάς του επηρεάζει ο τσελίστας την άρθρωση μεταξύ των παραγόμενων φθόγγων, όπως στον αρπισμό (arpeggio, ), το γλύστρημα (glissando, ), το τσιμπητό (pizzicato, ), το παίξιμο με το ξύλο του δοξαριού (collegno, ) κ.ά. Στο επόμενο απόσπασμα εκτελείται στο τσέλο ένα κομμάτι που ακούγεται συνήθως από τρομπέτα (). Το βιολοντσέλο έχει ένα γεμάτο ήχο () και γι' αυτό είναι δημοφιλές 
σολιστικό όργανο σε πολλούς συνθέτες. Αλλά και σε δεξιοτεχνικά σόλο το τσέλο δίνει ένα ευέλικτο και γεμάτο ήχο ().Ο Ντυπόρτ έχει συνθέσει ένα έργο για δύο βιολοντσέλα (
). Στο δεύτερο μέρος της 5ης συμφωνίας του Μπετόβεν παίζουν τα βιολοντσέλα με τις βιόλες το κύριο θέμα και παραλλαγές του (, , ). Στο Αυτοκρατορικό βάλς του Γιόχαν Στράους παίζει το τσέλο με την άρπα αρχικά μία γέφυρα και στη συνέχεια επαναλαμβάνει αργά με τα κόρνα το θέμα του βαλς (). Στην εισαγωγή της όπερας του Ροσίνι, ΓουλιέλμοςΤέλλος, παίζουν πέντε τσέλα (). Στό έργο για μπαλέτο Romeo & Julia του Προκόφιεφ εκτελεί το βιολοντσέλο μία μελωδία συνοδευόμενο από τα ξύλινα πνευστά (). Στο Μελαγχολικό βαλς του Όφενμπαχ παίζει το τσέλο με πιάνο (). Στο έργο Δον Κιχότης του Ρίχ. Στράους παίζει το τσέλο ένα σόλο (). Τέλος, το τσέλο γεμίζει με το ζεστό του ήχο και συνθέσεις της σύγχρονης ελληνικής μουσικής (Ξαρχάκος, ).(Στέλιος Φραγκόπουλος, Stelios Frangopoulos)
O Gregor Piatigorsky παίζει παραλλαγές στον Schubert
Labels: έγχορδα όργανα
