31 May 2007

 

Το όμποε II

...
Μουσική για Όμποε

Το όμποε παίζει κατά κανόνα πρωτεύοντα ρόλο μεταξύ των ξύλινων πνευστών και γι' αυτό ο διαυγής ήχος του ξεχωρίζει σε όλα τα έργα που προορίζονται για ορχήστρα. Στην εποχή του μπαρόκ λειτουργούσαν σύνολα πνευστών με πολλαπλά όμποε, όπως στις ορχήστρες για εκτέλεση έργων των Λουλλύ (Lully, le Bourgeois Gentilhomme) και Φιλιντόρ (Philidor, Le Mariage de la Grosse Cathos). Με τη σταδιακή συγκρότηση της συμφωνικής ορχήστρας στα επόμενα 100 χρόνια, δημιουργούνται χαρακτηριστικά έργα γι' αυτό το όργανο, όπως: Kοντσέρτα για όμποε (Albinoni, κοντσ. για όμποε, opus 7, Albinoni, κοντσ. για όμποε, opus 9), κοντσέρτα για 2 όμποε (Albinoni, κοντσ. για 2 όμποε, opus 7, Albinoni, κοντσ. για 2 όμποε, opus 7) και κοντσέρτο για τρομπέτα και όμποε (Albinoni, κοντσ. για τρομπέτα & όμποε) του Αλμπινόνι κοντσέρτο για όμποε (Vivaldi, κοντσέρτο για όμποε, β' μέρος) και κοντσέρτο για όμποε και φαγκότο (Vivaldi, κοντσέρτο για όμποε κ. φαγκότο, Vivaldi, κοντσέρτο για όμποε κ. φαγκότο) του Βιβάλντι, σονάτα του Τέλεμαν (Telemann, σονάτα για όμποε), κοντσέρτο του Μαρτσέλο (Marcello, κοντσ. για όμποε, Marcello, κοντσ. για όμποε), κοντσέρτο για oboe d' amore του A. Λότι (Lotti, κοντσ. για oboe d' amore), κοντσέρτο του Χάυντν (Haydn, κοντσ. για όμποε), κοντσέρτο του Τσιμαρόζα (Cimarosa, κοντσέρτο για όμποε, Cimarosa, κοντσέρτο για όμποε) κ.ά. O Μότσαρτ έχει συνθέσει, μεταξύ άλλων, ένα κουαρτέτο (Mozart, κουαρτέτο, β' μέρος), ένα κουιντέτο (Mozart, κουιντέτο για όμποε) και το κοντσέρτο για όμποε (Mozart, κοντσέρτο για όμποε). Το κοντσέρτο αυτό είχε μία «περιπέτεια», με αποτέλεσμα να ανακαλυφθεί η παρτιτούρα του από τους μελετητές με καθυστέρηση. Αναφέρουμε ακόμα τη Σερενάτα, KV 203 του ίδιου κορυφαίου συνθέτη, όπου στο τρίτο andante και στο τρίτο μενουέτο δεσπόζει ο ήχος του όμποε (Mozart, σερενάτα KV 203, andante, Mozart, σερενάτα KV 203, menuetto).

Ο Σούμαν έχει συνθέσει 3 ρομάντσες για όμποε (Schumann, Romanze fuer Oboe). Στην 4η συμφωνία του Μπραμς ακούγεται επίσης ο ιδιότυπος παραπονιάρικος ήχος αυτού του οργάνου (Brahms, όμποε στην 4η συμφωνία). Στο δεύτερο μέρος του κοντσέρτου για βιολί του ίδιου συνθέτη εισάγεται το θέμα από το όμποε (Brahms, όμποε στο κοντσέρτο για βιολί) και έπεται η επανάληψή του από το βιολί (Brahms, κοντσ. για βιολί, β' μέρος), με αποτέλεσμα βιρτουόζοι βιολινίστες του 19ου αιώνα να αρνούνται να παίξουν αυτό το έργο, γιατί κέρδιζε τις εντυπώσεις ο ομποΐστας. Δίνουμε ακόμα αποσπάσματα από κοντσέρτα για όμποε των Βον Γουίλιαμς (Vaughan Williams, κοντσέρτο για όμποε), Ρίχ. Στράους (R. Strauss κοντσέρτο για όμποε) και Σίκελε (Schickele, κοντσ. για όμποε, Schickele, κοντσ. για όμποε) και από έργα για μουσική δωματίου του Κέχλιν (Koechlin, μονωδία για όμποε, Koechlin, μονωδία για όμποε).

Επίσης, στις ημέρες μας χρησιμοποιείται μερικές φορές το όμποε με το χαρακτηριστικό του ήχο ως όργανο μελωδίας σε διασκευές δημοφιλών τραγουδιών (, ).


Το Αγγλικό Κόρνο

Το όργανο αυτό ανήκει στην οικογένεια του όμποε και δεν έχει καμία σχέση με το (χάλκινο) κόρνο, ούτε κατάγεται από την Αγγλία. H προέλευση του ονόματός του είναι μυστηριώδης και οφείλεται πιθανόν, αφενός στην καταγωγή του από το oboe da caccia («κυνηγετικό»), του οποίου θεωρείται εξέλιξη και του οποίου ο ήχος θυμίζει πράγματι κυνηγετικό κόρνο και αφετέρου σε παρανόηση του γαλλικού ονόματος, από cor angle (= κόρνο με γωνία) σε cor anglais (= κόρνο αγγλικό). Η σημερινή μορφή του αγγλικού κόρνου με την κυρτή σπείρα και τη βολβοειδή καμπάνα οριστικοποιήθηκε στις αρχές του 19ου αιώνα. 'Εχει μεγαλύτερο μήκος από το (σοπράνο) όμποε, παίζει μία πέμπτη χαμηλότερα και έχει ήχο σκοτεινό και μαλακό (κλίμακα, αγγλικό κόρνο).

Στην κλασική εποχή χρησιμοποιείτο το αγγλικό κόρνο περιορισμένα, όπως σε έργα της σχολής του Mannheim, π.χ. στο κοντσέρτο για κλαρινέτο και αγγλικό κόρνο του Φιάλα (κλαρινέτο-αγγλ. κόρνο), μετά όμως το 1830 ανατέθηκαν σ' αυτό το όργανο σολιστικοί ρόλοι σε μεγάλες ορχήστρες. Εδώ μερικά δείγματα από το adagio της Φανταστικής Συμφωνίας του Μπερλιόζ (Berlioz, Φανταστική Συμφωνία) και από το δεύτερο μέρος της συμφωνίας Νο. 9, του Ντβόρζακ, τη λεγόμενη Του νέου κόσμου (Dvorak).(Stelios Frangopoulos, Στέλιος Φραγκόπουλος)

(συνεχίζεται)



Henri Dutilleux: Sonata for oboe and piano

Labels:






<< Home

Isn't yours?

(Πίνακας Περιεχομένων)





Ώρα Ελλάδας
και υπολογιστή:


..Monitors: