01 May 2007
Τα ξύλινα πνευστά
...
Οι ήχοι αυτών των οργάνων δημιουργούνται, είτε με πρόσκρουση ρεύματος αέρα σε λεπτή ακμή (φλογέρα, φλάουτο) είτε με ταλαντώσεις που προκαλούνται σε μονό (κλαρινέτο κ.ά.) ή διπλό γλωσσίδι (όμποε, φαγκότο). Κατά μήκος του σωλήνα των οργάνων υπάρχουν οπές, οι οποίες καλύπτονται, είτε με τα άκρα των δακτύλων, είτε με τάπες που ενεργοποιούνται από τον οργανοπαίκτη μέσω λεπτών μοχλών. Με κάθε κλείσιμο ή άνοιγμα μίας οπής μεταβάλλεται το μήκος του σωλήνα αέρα μέσα στο όργανο κι έτσι δημιουργείται διαφορετικός τόνος. Οι τάπες άρχισαν να τοποθετούνται στα ξύλινα πνευστά ήδη κατά το 18ο αιώνα και βελτίωναν σταδιακά το χειρισμό και την απόδοσή τους.
Σημειώνουμε ακόμα ότι στα ξύλινα πνευστά «ανήκουν» και όργανα που κατασκευάστηκαν εξ αρχής από μπρούντζο, παίζουν όμως, όπου προβλέπεται η χρήση τους, με τα ξύλινα: το σαξόφωνο με επιστόμιο κλαρινέτου και το σαρουζόφωνο με διπλό γλωσσίδι.
Κουαρτέτο «ξύλινων» πνευστών
Πρόκειται για μουσικά όργανα που προέκυψαν ιστορικά από το καλάμι ή το άδειο κόκκαλο, στα οποία φύσαγαν οι απώτεροι πρόγονοι του ανθρώπου για να δημιουργήσουν ήχους (
). Όλα τα ξύλινα πνευστά είναι σωλήνες διαφορετικού μήκους με οπές στα πλευρά τους. Αν και ο χαρακτηρισμός τους ως «ξύλινων» προδίδει το υλικό κατασκευής τους, τα όργανα αυτά κατασκευάζονται στον 20ο αιώνα και από άλλα υλικά, όπως μέταλλα και έβενο.
). Όλα τα ξύλινα πνευστά είναι σωλήνες διαφορετικού μήκους με οπές στα πλευρά τους. Αν και ο χαρακτηρισμός τους ως «ξύλινων» προδίδει το υλικό κατασκευής τους, τα όργανα αυτά κατασκευάζονται στον 20ο αιώνα και από άλλα υλικά, όπως μέταλλα και έβενο.
Η ομάδα των ξύλινων πνευστών της ορχήστρας περιλαμβάνει φλάουτα, όμποε, κλαρινέτα, φαγκότα καθώς και τα συγγενή τους όργανα: πίκολο φλάουτο, αγγλικό κόρνο, μπάσο κλαρινέτο και κόντρα φαγκότο. Aυτά τα όργανα καλύπτουν όλα μαζί την έκταση ήχων του πιάνου. Μέχρι την εποχή που βελτιώθηκαν κατά το 19ο αιώνα τα χάλκινα πνευστά με την επινόηση των βαλβίδων, τα ξύλινα πνευστά ήταν στην ορχήστρα ισότιμα με τα έγχορδα. Αυτός είναι και ο λόγος που τα όργανα αυτά είχαν προνομιακή αντιμετώπιση από συνθέτες του μπαρόκ και της κλασικής περιόδου.
Σημειώνουμε ακόμα ότι στα ξύλινα πνευστά «ανήκουν» και όργανα που κατασκευάστηκαν εξ αρχής από μπρούντζο, παίζουν όμως, όπου προβλέπεται η χρήση τους, με τα ξύλινα: το σαξόφωνο με επιστόμιο κλαρινέτου και το σαρουζόφωνο με διπλό γλωσσίδι.
Labels: ξύλινα πνευστά
